Phẫu thuật nội soi điều trị tắc ruột do dính sau mổ hiện nay đã được sử dụng rộng rãi. Nhưng chỉ định và kết quả chưa được đánh giá một cách hệ thống và toàn diện. 21 Bệnh nhân (9 nam – 12 nữ) tắc ruột do dính sau mổ được phẫu thuật nội soi gỡ dính tại Bệnh viện quân y 121 và được theo dõi ít nhất 6 tháng. Độ tuổi trung bình là 39,7 (15 – 91 tuổi).Tỉ lệ thành công 81%, tỉ lệ tốt 71,5%, trung bình 9,5%, xấu 19%. Thời gian phẫu thuật trung bình 88,18 phút (30-180). Tai biến biến chứng 23,75%. Ngày nằm viện trung bình 5,11 ngày( 3- 17).
ĐIỀU TRỊ TẮC RUỘT DO DÍNH SAU MỔ
Tắc ruột là một cấp cứu ngoại khoa thường gặp, đứng hàng thứ hai sau bệnh viêm ruột thừa, trong số đó tắc ruột sau mổ chiếm khoảng 70% trường hợp, nguyên nhân do dây dính, các dải xơ làm các quai ruột thắt nghẹt hay xoắn gây ứ đọng khí dịch trong lòng ruột .
Tất cả các phẫu thuật trong ổ bụng đều có thể gây dính tắc ruột kể cả các phẫu thuật các cơ quan ngoài ống tiêu hóa. Từ phẫu thuật mở đến phẫu thuật nội soi ổ bụng đều có thể gây dính ruột dẫn đến tắc ruột sớm hoặc tắc ruột nhiều năm sau đó. Tại Mỹ, tắc ruột khoảng 20% các trường hợp được nhập viện phẫu thuật, trong đó 60-80% là nguyên nhân do dính . Ở Pháp (1994) tỉ lệ tắc ruột do dính sau mổ là 33%, ở Australia (1993) 23,5%, ở Việt Nam 25,40% . Việc điều trị cho đến nay vẫn còn là vấn đề lớn đối với các phẫu thuật viên tiêu hóa.
Các phương pháp điều trị phẫu thuật được thực hiện sau khi điều trị bảo tồn không kết quả. Phẫu thuật có trường hợp dễ dàng, có trường hợp khó khăn, cũng có những trường hợp do mổ nhiều lần dính rất phức tạp. Triệu chứng lâm sàng, cận lâm sàng tắc ruột sau mổ đã được xác định, nhưng kết quả điều trị lại không như mong muốn do tỉ lệ tái phát cao, và lần mổ sau lại dính nhiều hơn lần mổ trước. Phẫu thuật nội soi gỡ dính lập lại lưu thông ruột được triển khai nhiều nơi, kết quả cho thấy đã hạn chế được sang chấn trầy xước thanh mạc ruột là lợi điểm của phẫu thuật này .
Từ năm 2006 có nhiều Bệnh Viện đã áp dụng phẫu thuật nội soi điều trị tắc ruột sau mổ, kỹ thuật mới có nhiều ưu điểm, nhưng nhìn chung vẫn còn tồn tại một số hạn chế về chỉ định.
Để đánh giá một cách hệ thống và toàn diện khả năng của phẫu thuật nội soi gỡ dính, chúng tôi thực hiện đề tài “ Đánh giá kết quả điều trị tắc ruột do dính sau mổ bằng phẫu thuật nội soi tại Bệnh Viện Quân y 121 Cần Thơ” nhằm mục tiêu:
Đánh giá kết quả điều trị tắc ruột do dính sau mổ bằng phẫu thuật nội soi.
Kết quả nghiên cứu và đánh giá
Kết quả của phương pháp PTNS điều trị tắc ruột non do dính sau mổ
1. Tình trạng trong ổ bụng
1.1 Dính trong ổ bụng
| Tình trạng | Số lượng | Tỷ lệ (%) |
| Ruột non dính lên vết mổ cũ, thành bụng | 9 | 42,8 |
| Dây chằng | 7 | 33,35 |
| Ruột non dính vào cơ quan lân cận | 3 | 14,35 |
| Ruột non dính với ruột non | 2 | 9,5 |
1.2. Mức độ ruột dính
| Tình trạng | Số lượng | Tỷ lệ (%) |
| Dính đơn giản | 17 | 81 |
| Dây phức tạp | 4 | 19 |
1.3. Yêu cầu chuyển mổ mở
Có 3 trường hợp phải chuyển mổ mở. Trong đó 2 trường hợp chuyển mổ mở lớn (9,5%) và1 trường hợp chuyển mổ mở nhỏ.
Lý do chuyển mổ mở bao gồm:
- 1 trường hợp thủng ruột non,
- 1 trường hợp dính quá phức tạp
- 1 trường hợp không thám sát được
2. Kết quả phẫu thuật
2.1. Thời gian phẫu thuật
Thời gian mổ trong nhóm PTNS đơn thuần, trung bình 88,18 
2.2. Tai biến, biến chứng
Trong lô nghiên cứu có 5 trường hợp biến chứng, chiếm 23,75%. Cụ thể, 1 trường hợp thủng ruột non do thao tác gỡ dính, 1 trường hợp ruột non do thời gian hậu phẫu, 1 trường hợp tắc ruột sớm, mổ lại phát hiện còn dây dính gây tắc ruột và 2 trường hợp có biến chứng khác.
2.3. Mức độ đau sau mổ
| Mức độ đau | Số bệnh nhân (n=21) | Tỷ lệ % | |
| Ngày thứ 1 | Đau nhẹ Đau vừa Đau nhiều | 13 5 3 | 61.8 23.75 14.35 |
| Ngày thứ 2 | Không đau Đau nhẹ Đau vừa | 12 7 2 | 57.05 33.35 9.5 |
Thời gian dùng thuốc giảm đau sau mổ trung bình là 1,49 ± 0,29 ngày
Thời gian dùng thuốc giảm đau 1 ngày có 13 BN ( 57,2%). 2 ngày có BN 9(42,8%)
2.4. Thời gian trung tiện sau mổ và thời gian nằm viện
Trung bình thời gian trung tiện sau mổ là 46 
Ngày nằm viện trung bình 5,1
2.5. Đánh giá kết quả sau mổ
| Đánh giá | Tần suất | Tỉ Lệ % |
|---|---|---|
| Tốt | 15 | 71,50 |
| Trung bình | 2 | 9,5 |
| Xấu | 4 | 19,00 |
| Tổng số | 21 | 100,0 |
Tỷ lệ thành công 81%, thất bại 19%. Tuy nhiên, do số liệu còn quá ít nên chưa thể đánh giá được toàn bộ kỹ thuật
3. KẾT LUẬN
Như vậy, phẫu thuật nội soi điểu trị tắc ruột sau mổ có tỷ lệ thành công khá cao. Kết quả này phụ thuộc nhiều vào cách chọn lựa bệnh nhân, tay nghề của phẫu thuật viên và điều kiện trang thiết bị. So với mổ mở thì phương pháp này ít đau sau mổ, có nhu động ruột trở lại sớm và sinh hoạt ăn uống được sớm, thời gian nằm viện ngắn hơn so với mổ mở
Phương pháp phẫu thuật nội soi điều trị tắc ruột do dính sau mổ thì hiệu quả, an toàn và có kết quả sớm rất tốt. Nếu như có chỉ định phẫu thuật tắc ruột sau mổ, mà còn tương đối sớm và bụng chướng chưa căng lắm thì nên thám sát trước qua nội soi, để khi gặp phải nguyên nhân dây chằng, dính lên thành bụng, vết mổ thì ta giải quyết luôn, tránh phải cuộc mổ lớn.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Nguyễn văn An, Nguyễn Mạnh Dũng, Lê Phong Duy (2007), Phẫu nội soi tắc ruột do dính sau mỗ, BV Bình Dân
2. Dương Trọng Hiền (2004)“ Nghiên cứu ứng dụng phẫu thuật nôi soi trong điều trị tắ ruột sau mổ” Luận án tiến sĩ y học. Đại học Y Hà nội
3. Nguyễn tăng Miên, Phan phú Kiểm, Lê Văn Tâm (2005), Phẫu thuật nội soi dính ruột cấp, BV Hoàn Mỹ Đà Nẵng.
4. Nguyễn Hồng Sơn, Lê Huy Lưu, Nguyễn Hoàng Bắc, Nguyễn Văn Hải (2008), Vai trò của phẫu thuật nội soi trong diều trị tắc ruột sau mổ, BV Nhân Dân Gia Định
5. Nguyễn Mậu Anh (1999), Tài liệu hướng dẫn phẫu thuật nôi soi. BV Chợ Rẫy.(1), tr8
6. M.D Mueller, J. Tschudi, U, Herman, ch. Klaiber (1995). An Evaluation Of laparoscopic Adhesiolysis in patiént with chronic abdominal Pain –, switzerland.
7. Goger A,W. (1992), “ The automatic nervous system, “Texbook of anatomy, pp,.409-421
Pingback: Phải làm gì nếu dính sau mổ ruột thừa - Gel chống dính Singclean
Pingback: [Singclean] Những điều cần biết về biến chứng tắc ruột sau mổ. - Gel chống dính Singclean